İklim Değişikliğinin Beyne Etkisi: Sıcak Hava Dalgaları ve Sağlık Riskleri

İklim değişikliğiyle birlikte artan sıcak hava dalgaları, yalnızca çevreyi değil, insan beynini de tehdit ediyor. İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin haberine göre bilim insanları, aşırı sıcakların beyin fonksiyonlarını nasıl etkilediğini anlamak için zamana karşı yarışıyor.

“BEYİN YAKAN” YAZLAR

Beş aylıkken ilk tonik-klonik nöbetini geçiren Jake’in ailesi, bu nöbetin ardından gelen sıcak günlerde oğullarının sağlık mücadelesine tanıklık etti. Jake’e 18 aylıkken Dravet Sendromu teşhisi kondu. Bu nadir genetik epilepsi türü, sadece nöbetlerle değil; otizm, dikkat eksikliği, konuşma, hareket ve uyku bozuklukları gibi birçok başka sorunla da seyrediyor. Özellikle sıcak hava ya da ani ısı değişimleri nöbetleri tetikleyebiliyor.

Jake’in annesi Stephanie Smith, “Her yaz, sıcaklarla birlikte zorlu bir mücadele başlıyor. Artan sıcaklıklar, bu yıkıcı hastalıkla yaşamanın yükünü daha da artırıyor” diyor.

SICAKLIK VE NÖROLOJİK BOZUKLUKLAR

University College London’dan epilepsi uzmanı nörolog Prof. Dr. Sanjay Sisodiya’ya göre, Dravet Sendromu bu açıdan yalnızca buzdağının görünen yüzü. Sıcak hava dalgalarının epilepsi, felç, ensefalit, migren, MS gibi birçok nörolojik hastalığı kötüleştirdiğine dikkat çekiliyor.

Avrupa’da 2003 sıcak hava dalgasında kaydedilen fazla ölümlerin yaklaşık yüzde 7’si doğrudan nörolojik sorunlarla ilişkiliydi.

BEYİN, SICAKLARA KARŞI HASSAS

Beyin hücreleri sıcaklığa oldukça duyarlı. Vücut, beynin aşırı ısınmasını engellemek için sürekli olarak kan dolaşımıyla fazla ısıyı uzaklaştırmak zorunda. Aksi takdirde beyin hücreleri arasında mesaj taşıyan moleküllerin işlevi bozulabiliyor.

Aşırı sıcaklar yalnızca hastaları değil, sağlıklı bireyleri de etkiliyor: Karar alma mekanizmaları bozulabiliyor, insanlar daha saldırgan ya da depresif hale gelebiliyor.

DEMANS, FELÇ VE SOSYOEKONOMİK EŞİTSİZLİKLER

Sıcak hava dalgaları sırasında Alzheimer ve diğer demans türlerine sahip bireylerin hastaneye başvuru ve ölüm oranlarında artış gözlemleniyor. Yaşlı bireylerin vücut ısılarını düzenleme kapasiteleri düşük ve sıcaklığa karşı adapte olma becerileri sınırlı olabiliyor.

İklim değişikliği yalnızca mevcut bireyleri değil, henüz doğmamış bebekleri de etkiliyor. Aşırı sıcaklık, erken doğum riskini yüzde 26 oranında artırabiliyor. Bu da nörogelişimsel bozukluklara zemin hazırlayabiliyor.